Rusza druga część zmian w systemie oszczędności emerytalnych czyli przekształcenie OFE w prywatne IKE. Z informacji Interii wynika, że tempo prac ma być szybkie. Są już oficjalne uwagi do projektu.
Sztandarowy program czyli PPK właśnie ruszyły w największych firmach i teraz kolej na następny czyli przekształcenie OFE w IKE. Projekt ustawy został zaprezentowany pod koniec maja. Teraz kończy się etap opiniowania i autor projektu czyli Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju je analizuje.
Projekt zakłada, że przekształcenie OFE w specjalistyczne fundusze inwestycyjne prowadzące Indywidualne Konta Emerytalne, które zostaną zasilone aktywami pochodzącymi z OFE. Obecnie jest to łącznie około 162 mld zł. Średnio na jednego uczestnika przypada 10,2 tys. zł, ale te kwoty są zróżnicowane dla poszczególnych uczestników.
Przeniesienie środków z OFE na IKE, z możliwością dalszych dobrowolnych wpłat będzie opcją domyślną. Jednak każdy spośród 15,7 mln członków OFE będzie miał prawo wyboru i może zdecydować, że woli by te pieniądze przeszły do ZUS.
W związku z tym, że emerytury z ZUS są opodatkowane PIT według skali, czyli stawki 18 lub 32 proc. to dla równowagi od środków przenoszonych z OFE na IKE zostanie pobrana opłata w wysokości 15 proc. Autorzy projektu przekonują, że środki po tym przekształceniu będą prywatne, ale historia rozbioru OFE powoduje, że są wątpliwości nie będzie łatwo do tego przekonać samych uczestników.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych w przesłanej opinii do projektu ustawy przekonuje, że potrzebne są silne prawne gwarancje, że planowany w projekcie proces nie zostanie odwrócony, a przekształcone w IKE środki nie zostaną w przyszłości przejęte przez system publiczny.
Proponuje, na wzór zapisów w ustawie o PPK, wprowadzenie regulacji mówiących wprost o tym, że środki przekształcone z OFE w IKE mają charakter środków prywatnych od momentu przekształcenia OFE w SFIO.
Druga ważna uwaga dotyczy elementu, który wzbudził najwięcej dyskusji czyli tzw. opłaty przekształceniowej.
- Zaproponowany sposób pobrania opłaty powoduje, że pomniejszone zostaną środki osób niebędących członkami otwartych funduszy emerytalnych, w szczególności środki po członkach OFE zmarłych przed datą przekształcenia, co narusza prawa majątkowe osób uprawnionych. Dodatkowo zaproponowany zapis stwarza sytuację, że wartość jednostki spada o około 15 proc., co będzie zupełnie niezrozumiałe dla członka funduszu. Bez dowodu - zapisu na indywidualnym koncie, każdego uczestnika o umorzeniu środków w wysokości 15 proc. - trudno będzie udowodnić w przyszłości każdemu z członków, że zapłacił opłatę przekształceniową i dlatego środki przy wypłacie nie powinny już być obciążone jakąkolwiek daniną publiczną - pisze Izba w opinii do projektu.
Zdaniem IGTE termin zaproponowany w projekcie na operację przekształcenia PTE w fundusze jest zbyt krótki (według projektu miałby to być 21 lutego).
Izba zwraca uwagę na pewną kolizję czasową, bo część PTE prowadzi PPK, a okres przekształcenia jest dokładnie w środku drugiego okienka, w którym średnie firmy będą dokonywać wyboru instytucji finansowej i podpisywać umowy o zarządzanie oraz prowadzenie PPK. Dlatego proponuje przesunąć ten deadline o 3 miesiące.
Izba postuluje też wprowadzenie reguł dziedziczenia oraz postępowania przy rozwodach na wzór zasad obowiązujących obecnie w IKE i IKZE. - Ujednolicenie tych zasad spowoduje zbliżone rozumienie przez uczestników zasad funkcjonowania obecnych IKE oraz IKE powstałych po przekształceniu. W przeciwnym razie będziemy mieli do czynienia z chaosem legislacyjnym, który nie sprzyja uproszczeniu zasad funkcjonowania oraz rozumienia przez Polaków III filara, spowoduje duże zamieszanie i trudności operacyjne, przy jednoczesnym zwiększeniu kosztów obsługi przez agenta transferowego. Wątpliwa staje się przy tym możliwość łączenia kont IKE- argumentuje Izba w opinii do projektu.
Monika Krześniak-Sajewicz